Jak rozmawiać z dzieckiem o niepełnosprawności?

Niepełnosprawność to temat trudny, od którego czasami chciałoby się odwrócić wzrok. Czasami tak właśnie jest, że widząc osobę niepełnosprawną niektórzy udają, że jej unikają, o nic nie pytają i nie zauważają, zupełnie jakby nie istniała. Jednak niepohamowana dziecięca ciekawość świata sprawia, że dzieci bez skrępowania potrafią zapytać „Dlaczego ten pan nie ma nogi?” albo „Dlaczego on tak dziwnie mówi?”. Te pytania są ważne i wcale nie wynikają ze złośliwości, ale naturalnej chęci i potrzeby poznania świata. Nie zależy zatem strofować dziecka jeżeli zada je w obecności osoby z niepełnosprawnością, lecz prosto odpowiedzieć na pytanie. Spotkanie osoby z niepełnosprawnością można potraktować jako okazję do rozmowy z dzieckiem o tolerancji i niepełnosprawności.

Jak rozmawiać z dzieckiem o niepełnosprawności?

• zadbaj o proste komunikaty i upewnij się, że to co mówisz jest zrozumiałe;
• jeżeli dziecko zada pytanie dotyczące niepełnosprawność podczas spotkania z osobą z niepełnosprawnością – nie strofuj go, lecz odpowiedz na pytanie;
• zwróć szczególną uwagę na sposób w jaki Ty opisujesz osoby z niepełnosprawnością, unikaj obraźliwych określeń, jak np. „kaleka”;
• w prosty sposób opowiedz o przyczynach niepełnosprawności;
• nie zapomnij o podkreślaniu, że osoby z niepełnosprawnością to tacy sami ludzie jak wszyscy inni;
• szczerze i zrozumiale odpowiadaj na pytania dziecka;
• opowiedz o sposobach w jakie osoby z niepełnosprawnością komunikują się ze światem i radzą sobie na co dzień;
• wykorzystaj wyobraźnię dziecka i poproś je, aby np. na chwilę zamknęło oczy i spróbowało przejść po pokoju, załóż mu słuchawki wygłuszające, co da mu możliwość lepszego zrozumienia sposobu odczuwania świata przez osoby z niepełnosprawnością;
• wspomnij o kilku ważnych zasadach, których należy przestrzegać podczas kontaktów z osobą z niepełnosprawnością, np. o tym, że nie wolno rozpraszać psa-przewodnika osoby niewidomej, nie należy krępować się poprosić osobę mającą trudności z mową o powtórzenie czy też, że nie należy opierać się o wózek inwalidzki;
• zaznacz, że każdy zasługuje na szacunek;
• naucz dziecko jak może pomóc osobie z niepełnosprawnością, ale podkreśl też, że to tacy sami członkowie społeczeństwa jak wszyscy inni i wcale nie oczekują specjalnego traktowania.

“Czy ja też mogę stać się takim?”

Niewykluczone, że dziecko zada Ci takie pytanie. Wyjaśnij mu wtedy skąd może wynikać niepełnosprawność.

Takie pytanie dziecka to również dobra okazja do podkreślenia, że starasz się robić wszystko, by je chronić  przed urazami i chorobami oraz by było bezpieczne i właśnie dlatego wymagasz pewnych reguł czy stosujesz środki ostrożności, jak np. zakładanie kasku podczas jazdy rowerem, uważne rozglądanie podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych, itp.

Tak naprawdę to od nas zależy jak nasze dzieci będą traktować osoby z niepełnosprawnością. Dzieci nie patrzą na osoby z niepełnosprawnością jak na „gorsze” albo „dziwne”, takiego patrzenia uczą się właśnie od dorosłych. Dlatego tak ważne jest podejście rodziców do tematu, dlatego pamiętajmy o otwartości.