Każdy rodzic więcej niż jednego dziecka prędzej czy później zmierzy się z kłótnią między rodzeństwem. To niełatwa sytuacja, która w dodatku generuje dla wszystkich wiele trudnych emocji. Jednak wśród nich można znaleźć również korzyści i wykorzystać sprzeczki jako okazję do rozwoju.
Dlaczego dzieci się kłócą?
Z dużym prawdopodobieństwem nie ma rodzica, który nie zadałby sobie tego pytania. Odpowiedź jest prosta – mózg dziecka nie jest jeszcze w pełni ukształtowany i po prostu nie potrafią zachować się inaczej. Potrzeba czasu i treningu, by mógł się rozwinąć i nauczyć się jak można postępować w różnych sytuacjach. Zatem wszelkie teorie o tym, że swoimi kłótniami dzieci chcą nas zdenerwować, robią sobie za złość bezwzględnie należy odrzucić i uzbroić się w cierpliwość.
Czy to normalne, że aż tyle się kłócą?
Nie ma się co dziwić, że rodzice mają dość ciągłych mniejszych lub większych sprzeczek swoich latorośli. Często też zastanawiają się czy aby ich dzieci nie za dużo się kłócą. Ale ile to właściwie jest „za dużo”? Ile kłótni między rodzeństwem mieści się w normie? Naukowy oszacowali, że… mnóstwo! Szacuje się, że kłótnia przypada średnio raz na 10 minut1.
Warto zwrócić uwagę na to w jakich porach dnia najczęściej kłócą się dzieci i zastanowić się w jaki sposób można wyeliminować stresujące czynniku lub przynajmniej spróbować im przeciwdziałać.
W drodze do źródła
Kłótnie rodzą się z wielu powodów. Zgodnie z aktualnym stanem badań2 większość kłótni ma swój początek w walce o posiadanie czegoś. Chyba każdy rodzic spotkał się z sytuacją, w której dziecko chce bawić się akurat tą zabawką, którą ma inne dziecko.
Do powstawania sprzeczek między dziećmi może dochodzić również dlatego, że ich empatia jeszcze w pełni się ona nie wykształciła.
Czy kiedyś dzieci kłóciły się mniej?
Istnieją przypuszczenia, że tak właśnie jest, i że to nasze społeczne nastawianie na osiągnięcie sukcesu w jakiś sposób przekłada się na kłótnie między dziećmi.
Kłótnie są potrzebne
Warto spojrzeć na dziecięce kłótnie nie jako na zaciekłą walkę między rodzeństwem, a jako na czasami bardzo wybuchowy sposób negocjacji. Takie spojrzenie potrafi zupełnie zmienić perspektywę spojrzenia na dziecięce sprzeczki i konflikty.
Dobrym rozwiązaniem jest spojrzenie na kłótnię jak na okazję do nauki. Czego dziecko może nauczyć się dzięki kłótni?
- wspólnego ustalania reguł;
- że wspólne interesy można pogodzić i jak to zrobić;
- poszukiwania rozwiązań, które będą wszystkim po kolei, czyli tworzyć sytuacje win-win;
- poznają obowiązujące kodeksy moralne i zasady obowiązujące w społeczeństwie.
Kłótnia to bardzo ważna choć wcale niełatwa część rozwoju i nauki i warto o tym pamiętać.
Jak wykorzystać kłótnię jako okazje do nauki?
Częste mierzenie się z kłótniami między dziećmi nie jest łatwe dla rodzica. I choć czasami marzy o tym, żeby dzieci wreszcie przestały się kłócić a w domu zapadła cisza, to warto pamiętać, że kłótnia to świetna okazja do nauki i rozwoju. Zastanawiasz się pewnie jak sytuację konfliktową można przekształcić w wartością lekcję, co? Mam na to kilka wskazówek! 🙂
- zachowaj spokój i uspokój dzieci;
- wysłuchaj co dzieci mają do powiedzenia;
- opisz o się wydarzyło;
- przypomnij o obowiązujących zasadach;
- wspólnie poszukajcie rozwiązania (lub jeżeli wiek dzieci na to pozwalacie samodzielnie wypracować je dzieciom) i wprowadźcie je w życie.
W przypadku konfliktu bardzo małych dzieci może okazać się, że nierzadko to właśnie rodzic będzie częścią tego rozwiązania. Warto zatem w takich chwilach usiąść z dziećmi, przynieść inną zabawkę czy po prostu zabrać dzieci w innej miejsce, bo szybko może okazać się, że wszystko wróciło do normy i dzieci dalej świetnie się razem bawią.
Sposób w jaki postrzegamy dziecięce kłótnie jest bardzo ważny. Jeżeli postrzegamy je jedynie jako kolejną trudną sytuację, którą należy za wszelką cenę załagodzić, trudno nam będzie sprawić by dzieci wyciągnęły z niej jakąkolwiek lekcję. Warto zatem spojrzeć okazję do rozwoju oraz nauki i to nie tylko dla dzieci, wszak i nas wiele te dziecięce kłótnie mogą wiele nauczyć.
1.M. Perlman, H.S. Ross, The Benefits of Parent Intervention in Children’s Disputes: An Examination of Concurrent Cahnges in Children’s Fighting Styles, „Child Development”, nr 64 (4), 1997.
2Jeffrey Kluger, Sibling Effect. What the Bonds Among Brothers ans Sisters Reval About Us, Penguin Random House, New York 2011